EKMEK BAĞIMLILIĞI
Ekmek, bildiğimiz gibi glisemik indeksi yüksek olan besinler arasında yer alır. Bu nedenle de kan şekerini hızlı bir şekilde yükseltip düşürebildiğinden fazla miktarda tüketilmemesini tavsiye ediyoruz. Fakat ekmek bağımlılığı konusunda glisemik indeksten daha önemli bir şey var o da gliadin. Gliadin, ekmekte yüksek oranda bulunan gluteni oluşturan proteindir. Gliadinin sindirimi sırasında vücutta exorphin salgılanır. Exorphin, vücutta afyona benzer bir uyuşturucu madde etkisi yaratır. Bu madde kişinin tüketim sırasında fark edemeyeceği kadar az miktarda salgılansa da kan beyin bariyerini geçer ve opoid algılayıcılara ulaşır. Bu nedenle de merkezi sinir sistemini uyararak bağımlılığı başlatır.
Ekmek bağımlılığının vücutta oluşturduğu bir diğer önemli değişim ise insülin salgısıdır. Özellikle beyaz ekmek tüketiminden sonra kısa bir süre içinde vücutta açlık hormonu olarak da bilinen insülin salgılanır. Ekmeğin her gün tüketilmesi ve bağımlılık merkezinin uyarılması sonrasında ise kişide insülin direnci gelişebilir. Aynı zamanda ekmek tüketiminden sonra oluşan yüksek kan şekeri seviyeler açlık duyusunun tetiklenmesine yol açar. Bu nedenle ekmek tüketiminden sonra kan şekerinin dalgalanması sonucunda 3-4 saat içerisinde tekrardan açlık hissedilir. Ve bağımlılık merkezinin uyarılması nedeniyle de yapılacak olan ara öğünde genellikle karbonhidrat tercih edilir. Bu durum sonucunda da kişinin günlük olarak alması gereken protein ve yağ kaynaklarını karşılayabilmesi mümkün değildir.
Aynı zamanda gliadinin bağışıklık merkezinin savaştığı, antijenik bir proteindir. Bu nedenle de kişinin bağışıklık sistemi gliadini yok etmek adına çaba sarf eder. Protein yapılı olması ve ekmeğin ana bileşenlerini oluşturması nedeniyle de daha fazla besin elde etmek için, ekmekteki oranı günümüzde giderek artmaktadır. Artan gliadin oranı ile birlikte bağışıklık sisteminin savaşması zorlaşır ve bu durum da çölyak hastalığına zemin oluşturur. Aynı zamanda hazımsızlık, şişkinlik, dışkılama sorunları, sindirim sistemi problemleri, bağışıklık düşmesine bağlı mevsimsel hastalıklara yakalanma olasılığının artması gibi pek çok sağlık problemi de görülebilmektedir.
Peki ekmek bağımlılığını azaltmak için neler yapılabilir?
Öncelikli olarak tüketilen ekmeğin kalitesini arttırmak ilk aşamada yapılacak en kolay bağımlılık bırakma yöntemlerinden. Bu aşamada protein değeri yüksek, karbonhidrat değeri az olan ekmeklerin tercih edilmesi gerekir. Eğer ekmek yemeden kendini tok hissedemiyor ve ekmek tüketiminden sonra da canınız tekrardan karbonhidrat çekiyor ise de ekmek tüketiminizi sınırlamanız gerekir. Bağımlılık merkezinin uyarılmaması ve vücudun bu duruma alışması adına ekmeği bir süre hayatınızdan çıkarmalısınız. Bu süreçte ekmek grubundan alamadığınız B grubu vitaminlerini baklagillerden ve kuru yemişlerden karşılayabilirsiniz.
